نانوتکنولوژی و علوم فراپزشکی
نانوتكنولوژي به عنوان يك دانش پايه در توليدات صنعتي بشر است. زمينهاي مختلف نانوتكنولوژي مرطوب دنياي فن آوري را تحت تاثير قرار خواهد داد.پزشكي ودرمان يكي ازمواردمهمي است كه انسان درطول تاريخ براي حفظ بقا به عنوان مساله اي اساسي به آن نظر داشته است تا آنجا كه طبيبان همواره جداي ازدستمزد اقتصادي از اعتبار اجتماعي و گاه از تقديس هم برخوردار بوده اند. درپي تلاشهايي كه در تاريخ حيات بشر صورت گرفته امروزه پيشرفتهاي شگرفي در غلبه بربيماريها و حفظ سلامتي به دست آمده است كه مناسب است براي روشنتر شدن اوضاع پزشكي عصرخود مواردي را يادآوري كنيم.
متخصصان امروزه موفق شده اند بسياري ازبيماري هاي واگيردار نظير وبا طاعون وموارد متعدد ديگر را كه در گذشته دسته دسته قرباني مي گرفتند درمان كنند. با شناخت سلول DNA و سپس ويروس ها امروزه بسياري از بيماري هايي كه ويژگي تكامل دارند هم درمان مي شوند. بعضي بيماري هاي مسري كه شايد ساده ترين آنها سرماخوردگي باشد قادرند متناسب با دارويي كه آنها را از بين مي برد تكامل پيدا كنند و براي بار دوم از يك دارو صدمه نبينند. اكنون به جايي رسيده ايم كه چنين بيماري هايي را هم با داروهاي تكامل يافته از بين مي بريم!
در كنار شناخت بيماري ها و روش هاي درمان امروزه چنان آگاهي و دسترسي دقيقي نسبت به اجزاي بدن حاصل شده كه مي توانيم اندام هايي را به بدن پيوند بزنيم و يا عضوهاي مصنوعي را جايگزين عضوهاي از كار افتاده نماييم. اين به معناي پايان راه حفظ سلامتي نبوده و نيست. با اندكي تعمق خطرات نه چندان كوچكي را در كنار خود و در حيطه پزشكي امروز مشاهده خواهيم كرد. داروهايي كه براي درمان بيماري ها ساخته ايم خود آسيبهاي ديگري به سلامت بدن وارد مي سازند و بدين دليل كه محيط و هدف خود را به طور دقيق نمي شناسند و قدرت حركت به سوي هدف خود -خلاف حركت طبيعي مواد در بدن –را ندارند ناگزير از درمان حدودي مي باشند و اين يعني نجات به بهاي يك ذره كوچكتر. كه البته اين ضرر كوچكتر مي تواند مولد زيان هايي حتي بزركتر از مشكلات اوليه باشد. علاوه بر اين ظهور بيماري هاي نظير ايدز با ويروس مرموز HIV كه داروهاي كنوني از شناسايي و نابود كردن ان عاجزند به همراه گسترش روز افزون آن در در ميان مردم جهان مشكل بسيار بزرگي محسوب مي شود. ديگر آنكه اعضاي پيوندي و اندام هاي مصنوعي هنوز كارايي بافت هاي طبيعي و اوليه را پيدا نكرده اند. براي مثال بايد گفت اگر اكنون دست يك كارگر زير تيغ دستگاهاي صنعتي قطع شود خوشبختانه مي توانيم دست را به بدن متصل كنيم و به حيات باز گردانيم. اما متاسفانه همه قابليتهاي اوليه را نخواهد داشت زيراهنوز دقت لازم براي اتصال اعصاب و بافتهاي جدا شده را مطابق حالت طبيعي به دست نياورده ايم.
توجه به موارد فوق احتمالا شما را براي شنيدن يك پيش بيني قريب الوقوع در دنياي ((فرا پزشكي)) آينده ير انگيخته است. انقلاب صنعتي آينده در پزشكي هم دگرگوني عظيمي به همراه خواهد داشت. پژوهش هاي انجام شده ساختاري را ارائه مي كند كه مي تواند پبشرفت حيرت انگيزي را در صنعت دارو و درمان بيماري ها و آسيب هاي زيستي ايجاد كند. ماشين هاي ملكولي هوشمند نمونه بسيار كوچك يك سيستم شناساگر ترميم كننده و متحرك بسيار دقيق اندكه مي توانند تمام مشكلات مذكور در پزشكي امروز را برطرف سازند. اين ماشين ها با اطلاعات كامل از ساختار بدن و حتي اجزاي سلولهاي بدن به راحتي قادر به حفاظت جسم در برابر باكتري ها ميكروب ها و ويروس ها بيماريزا خواهند بود. مثلا با داشتن اطلاعات دقيق از DNA سلول هاي بدن مي توانند مهاجمين را قبل از آسيب زدن به سلولهاي سالم شناسايي كرده و از بين ببرند.
ماشينهاي ملكولي هوشمند (مجموعه اي از ملكولهاي متصل و برنامه ريزي شده كه به وسيله موتورهاي مولكولي حركت مي كنند و قابليت انجام اعمال سودمند و دقيق در مقياس درون سلولي دارند) مي توانند مواد دارويي لازم براي بيماري هاي خاص را دريافت و تا محل سلول هاي بيمار حمل كنند و پس از شناسايي تك تك آنها دارو را اثر داده و با حداقل ماده مورد نياز و آسيب جانبي بيماري را درمان نمايند و در عين حال اين ماشين ها با ابعاد كوچك مي توانند از ديواره سلولها عبور كرده حتي اجزاي سلولها را هم ترميم نمايند.با چنين قابليتهايي نانوماشين هاي مولكولي به راحتي ميتوانند حتي ويروسHIV را از مقايسه اطلاعات آن باDNA بدن انسان شناسايي كرده و از بين ببرند.
اضافه بر روشهاي درماني خارق العاده نانوتكنولوژي امكان ايجادساختارهاي زيستي عجيبي رافراهم مي سازد. مثلا ميتوانيم بافتهاي آنچنان مقاومي در بدن بسازيم كه با افتادن از يك ساختمان بلندكوچكترين خدشه اي درعملكردشان وارد نشود و سلامت خود را حفظ كنند و اين يعني……!
چه زماني به چنين ابزارهايي دست مي يابيم ؟
زمان آن نزديك است; اما در جواب اين سؤال كه شايد از بيم سرآمدن عمر قبل از دست يابي به نانوتكنولوژي در پزشكي به ذهنها خطور مي كند بهتر است مفهوم جديد ”cryonics” يا ”انجماد بدن در هنگام مرگ” را بيان كنيم تا انگيزه اين پرسش فروكش كند:
وقتي قلب شخص ازتپش مي ايستد (معناي قديمي مرگ) ولي قبل از آنكه نابودي ساختار مغز آغاز شود او را به دستگاه قلب مصنوعي متصل كرده و مرحله به مرحله بدن را با يك مايع ضد انجماد و برخي متعادل كننده هاي سلولي پر مي كنند. سپس دماي بدن فرد را تا دماي نيتروژن مايع پايين مي آورند. در اين نقطه همه تغييرات مولكولي براي دوره نا محدودي متوقف ميشود و بدن شخص را در محيط بسته اي نگهداري مي كنند. در آينده وقتي دستگاههاي تعمير سلولي نانوتكنولوژي به بهره برداري ميرسد بيماريهاي مهلكي كه سبب مرگ شده اند به همراه سموم ماده ضد انجماد از بين ميروند و فرد دوباره گرم ميشود و به صورت زنده و سالم در مي آيد.
|